Każdy z nas coś kiedyś słyszał o katastrofie w Czarnobylskiej Elektrowni Atomowej, a Prypeć to najpopularniejsze miasto widmo. Jednak jak doszło do tak poważnej awarii, która zmieniła życie tak wielu ludzi? Jerzy Kubowski w książce pt. Katastrofa w Czarnobylu. Przyczyny wybuchu reaktora - obalanie mitów podejmuje próbę odpowiedzi na to pytanie. Rzeczona publikacja nie jest bardzo obszerna (liczy nieco ponad 100 stron), lecz jest niezwykle treściwa. Autor przedstawia w niej czym dokładnie była katastrofa i dlaczego miała tak duże konsekwencje.
Publikację otwiera wyjaśnienie jak zbudowany był reaktor oraz jak działał. Ten fragment książki z całą pewnością można nazwać swoistą specyfikacją techniczną reaktora RBMK, który uległ awarii. Kubowski niezwykle bardzo dokładnie i szczegółowo opisuje wszelkie parametry oraz jak poszczególne elementy w reaktorze działają oraz na siebie wzajemnie wpływają. Liczne ilustracje oraz schematy zamieszczone w tej części książki pomagają zrozumieć i wyobrazić sobie te skomplikowane procesy.
Po przekazaniu czytelnikowi tak potężnej dawki rzetelnej wiedzy autor przedstawia rekonstrukcję zdarzeń z 25 i 26 kwietnia 1986 roku. Jest ona przygotowana na podstawie oryginalnych dokumentów i dotyczy tego co działo się w samym reaktorze. Nie mniej jednak Kubowski nie zapomina o umiejscowieniu wydarzeń z tej kwietniowej nocy w bardzo konkretnym momencie historii oraz pokazaniu jaki wpływ na nie miały decyzje rządzących. Właśnie ten ósmy rozdział uświadamia czytającemu co i jakie decyzje doprowadziły do wybuchu oraz jak krok po kroku on przebiegał.
Jednak w tym miejscu publikacja się nie kończy. Jerzy Kubowski w dalszej części książki przybliża czytelnikowi sylwetki trzech mężczyzn: Diatłowa, Akimowa oraz Toptunowa. To oni byli tej feralnej nocy w pracy. Pierwszy to kierownik doświadczenia, podczas którego doszło do eksplozji. Pozostali dwaj to odpowiednio kierownik zmiany i inżynier ruchu reaktora. Następnie autor wyjaśnia jaki materiał pozostał po wybuchu reaktora oraz jak go badano.
Katastrofa w Czarnobylu to wydarzenie, które było bardzo niewygodne dla ZSRR. Stało się symbolem upadku radzieckiej nauki. W książce Kubowskiego czytelnik znajdzie ukraiński i rosyjski raport o katastrofie. Co ciekawe autor przedstawia oczywiście polskie tłumaczenie tego tekstu, ale dodatkowo zamieszcza także skany oryginalnego raportu. W mojej opinii taki zabieg czyni książkę Kubowskiego unikatową. Czytelnik może samodzielnie dokonać analizy jakości przytoczonego raportu w oparciu o zamieszczone na początku informacje techniczne dotyczące działania reaktora.
Pierwszą część opisywanej przeze mnie publikacji nazwałam specyfikacją techniczną reaktora RBMK. Jej zakończenie można nazwać relacją polityczno – społeczną z wydarzeń, które działy się po wybuchu. Autor przedstawia reakcje i zachowanie władz radzieckich po katastrofie. Przywołuje także historię Walerija Legasowa, który badał skutki wybuchu. Ten fragment książki uświadamia czytelnikowi pewną walkę jaka toczyła się po 26 kwietnia 1986 roku. Jedna strona, Legasow, chciał powiedzieć głośno prawdę o przyczynach awarii, zaś druga, władze ZSRR, zrzucić winę na innych, czyli pracowników i kierownictwo elektrowni.
W mojej ocenie książka Jerzego Kubowskiego Katastrofa w Czarnobylu. Przyczyny wybuchu reaktora - obalanie mitów jest pozycją wartą uwagi. Przede wszystkim można zdobyć wiedzę o tym, co działo się w Czarnobylu oraz uświadomić sobie, dlaczego doszło do takiej awarii. Dodatkowo autor nie zapomina o tle polityczno - społecznym tej katastrofy. Przedstawia też to, co działo się po niej oraz kto został oskarżony i pociągnięty do odpowiedzialności. Myślę, że publikacja Kubowskiego dostarcza czytelnikowi porcję solidnej naukowej wiedzy o czarnobylskiej katastrofie oraz przypomina, że nie zawsze wszystko jest czarno – białe. Po przeczytaniu tej książki można poczynić refleksję do czego powadzą permanentne kłamstwa ludzi posiadających władzę i ich żądza zdobycia potęgi.
Izabela Mądrzycka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz